Και πάλι αλλαγές και πάλι αναθεωρήσεις και σχεδιασμοί και νέες ιδέες και, και, και... Όμως, γίνεται ομελέτα χωρίς να σπάσεις αυγά; Ή αλλιώς, γίνεται εκπαιδευτική μεταρρύθμιση χωρίς αλλαγές εκ βάθρων στα κακώς κείμενα του ταλαίπωρου και πολύπαθου εκπαιδευτικού μας συστήματος; Ο κλήρος αυτή στη σχολική χρονιά έλαχε στο Δημοτικό και στο Γυμνάσιο, έτσι για να ασχολούμαστε κάθε φορά με κάτι διαφορετικό. Στο Γυμνάσιο λοιπόν, τα παιδιά από φέτος θα δουν ένα διαφορετικό σχολείο! Ναι! Ναι! Ας πάρουμε τα πράγματα με τη σειρά:
Πρώτα απ’ όλα, θα μειωθεί η διδακτέα ύλη, πάγιο αίτημα πολλών φορέων. Η επιτροπή που μελέτησε το θέμα προσπάθησε εκτός από το να μειώσει την ύλη να την μεταμορφώσει ώστε «να ακουμπά στα μαθησιακά ενδιαφέροντα των μαθητών/μαθητριών αυτής της γενιάς, να κινεί την περιέργειά τους». Αυτό βέβαια, θα πρέπει να συμβεί μέσα από τα υπάρχοντα και εν πολλοίς αποτυχημένα, αμφισβητούμενα ή και ξεπερασμένα σχολικά εγχειρίδια. Μήπως είδατε εσείς να κινείται κάπως, έστω λίγο, η περιέργεια των μαθητών;
Η διδακτέα ύλη θα περιοριστεί για να εξασφαλιστεί χρόνος για ενεργητική μάθηση, δραστηριότητες, project και όλα αυτά να συνοδεύονται από πηγές συμπληρωματικού διδακτικού υλικού, που μπορούν να υποστηρίξουν τη διερευνητική μάθηση. Πού; Στην Αγγλία, ή σε κάποιο ιδιωτικό σχολείο στην Ελλάδα; Όχι, στα δημόσια ελληνικά σχολεία, όπου δεν υπάρχουν επαρκώς εξοπλισμένες βιβλιοθήκες, δεν υπάρχει υλικοτεχνική υποδομή, δεν υπάρχει προηγούμενη εξοικείωση μαθητών και εκπαιδευτικών για να μπορέσουν να στηρίξουν τέτοια φιλόδοξα εγχειρήματα. Πάμε παρακάτω...
Ελάφρυνση του προγράμματος – λέει – κατά τρεις ώρες, οι οποίες θα αξιοποιηθούν ανάλογα με τις ανάγκες και τα ενδιαφέροντα των μαθητών/μαθητριών για προγράμματα πολιτιστικά, περιβαλλοντικά, αγωγής υγείας και άλλα λόγια ν’ αγαπιόμαστε. Από ποιούς; Σε ποιο ωράριο; Εντός ή εκτός προγράμματος; Πάντως, ωραία ακούγονται όλα αυτά και μας γεμίζουν αισιοδοξία.
Και πάμε τώρα στη μείωση κατά μία ώρα της διδασκαλίας των Αρχαίων Ελληνικών, όπως επίσης και στην κατάργηση της αξιολόγησης των μαθητών στο εν λόγω μάθημα μέσα από τις γραπτές εξετάσεις του Ιουνίου. Το ίδιο συμβαίνει στα περισσότερα διδασκόμενα μαθήματα, τα οποία χαρακτηρίζονται ως μη εξεταζόμενα ενώ κερδισμένα από τον άτυπο αυτό αγώνα αναδεικνύονται η Ιστορία, η Φυσική, τα Μαθηματικά και η Νεοελληνική Γλώσσα. Γνωστό το εγχείρημα από την κοντινή μας Κύπρο, όπου το σύστημα αυτό εφαρμόζεται εδώ και χρόνια, με βασικό επιχείρημα την αποφόρτιση των μαθητών από το άγχος των εξετάσεων και με κύριο αποτέλεσμα την κατηγοριοποίηση των μαθημάτων σε σπουδαία και μη. Τα Αρχαία, η Βιολογία, τα Θρησκευτικά κτλ έχουν γίνει πάρεργο, με τους εκπαιδευτικούς να αποδύονται σε τιτάνιο αγώνα να κρατήσουν το ενδιαφέρον των μαθητών. Θα μου πεις, ο φόβος των εξετάσεων είναι λύση; Σαφώς όχι, αλλά σίγουρα δεν είναι ένα βήμα μπροστά η απαξίωση πολλών μαθημάτων εξοβελίζοντάς τα από τις εξετάσεις κατ’ αυτόν τον τρόπο.
Ιδιαίτερα για τα Αρχαία Ελληνικά, η μείωση της μιας ώρας διδασκαλίας και η απουσία εξετάσεων στο τέλος της χρονιάς, θα το κάνει πιο αγαπητό στους μαθητές; Πρόκειται για ένα μάθημα βάναυσα κακοποιημένο, δοσμένο στους μαθητές με έναν πολύ στρυφνό και «εκδικητικό» τρόπο, που όλοι γνωρίζουμε πως δημιουργεί αποστροφή στην πλειοψηφία των μαθητών που έρχονται για πρώτη φορά σε επαφή μαζί του και όχι αγάπη ή έστω ενδιαφέρον.
Θεωρούμε, λοιπόν, πως δεν αρκεί η μείωση της ύλης για την απαλλαγή από τον αγχωτικό και μη αποδοτικό τρόπο μάθησης, όπως επίσης και η απαλλαγή από τις τελικές γραπτές εξετάσεις, που θα έχει ολέθρια αποτελέσματα. Θα ήταν πολύ πιο αποδοτικές οι γραπτές ανακεφαλαιωτικές εξετάσεις σε όλα τα μαθήματα στο τέλος της σχολικής χρονιάς και παράλληλα η απαλλαγή των μαθητών από το φόρτο των επαναληπτικών διαγωνισμάτων στη διάρκεια των τριμήνων. Ή συμπληρωματικά θα μπορούσε να αποτελέσει τρόπο αξιολόγησης (για τα τρίμηνα) η γραπτή εξέταση στο μάθημα της ημέρας, που ούτως ή άλλως οι μαθητές πρέπει να μελετούν. Από την άλλη μεριά, η οργάνωση του διδακτικού έτους σε τετράμηνα – που ισχύει στο Λύκειο – δεν βοηθά στην ουσιαστική και εποικοδομητική επικοινωνία μεταξύ γονιών και εκπαιδευτικών, κάτι που οι διδάσκοντες στα Λύκεια το ζουν καθημερινά.
Άνθρακες, λοιπόν, ο θησαυρός. Ή πολύ κακό για το τίποτα, για άλλη μια φορά. Αλλαγές χωρίς σαφή σκοπό, χωρίς σχεδιασμό σε βάθος χρόνου, χωρίς όραμα, χωρίς αγάπη και πραγματικό ενδιαφέρον για αυτό που ονομάζεται εθνική παιδεία, ζωντανή και ικανή να φτιάξει σύγχρονους πολίτες, με συνείδηση της θέσης τους στο σύγχρονο κόσμο, με συνείδηση της ατομικής και εθνικής ταυτότητάς τους.
Φιλόλογος
26-09-2016
